Obgryzanie paznokci u dziecka zawsze powinno wzbudzić w Tobie uważność. Czasem bowiem ten nawyk jest czymś więcej niż sposobem na nudę. Gryzienie paznokci może być sygnałem, że w życiu Twojej pociechy obecne są napięcia i stres. Zobacz, jak w takiej sytuacji możesz pomóc swojemu dziecku. 

Dlaczego dzieci obgryzają paznokcie? 

Obgryzanie paznokci (inaczej onychofagia) to czynność nawykowa występująca najczęściej u dzieci w wieku szkolnym i nastolatków. To dość częsta przypadłość, bo dotyczy nawet 30% tej grupy. Obgryzanie paznokci, podobnie jak inne czynności nawykowe (kręcenie kosmyków włosów na palcu, przygryzanie warg, wiercenie się), może być formą odreagowania stresu. 

Problemy z rówieśnikami, przeprowadzka do innego miasta, zmiana szkoły, rozwód rodziców, trudności w nauce, zła atmosfera w domu – wszystko to może przyczynić się do zwiększonego napięcia u dziecka, a co za tym idzie pojawienia się nawyku obgryzania paznokci. 

Jednak obgryzanie paznokci może mieć także bardziej prozaiczne źródła: 

• nudę (nawyk obgryzania paznokci jest w takim wypadku przeniesieniem nawyku ssania kciuka), 
• filmy i gry wzbudzające niepokój,
• naśladowanie innych, np. rówieśników. 

Do czego może prowadzić obgryzanie paznokci u dzieci?

Negatywnym skutkiem obgryzania paznokci są poranione, uszkodzone paznokcie, a co za tym idzie ich brzydki wygląd. Ale obgryzanie paznokci, oprócz skutków estetycznych, niesie za sobą problemy zdrowotne, m.in.:

• trwałe uszkodzenie płytki paznokcia, a nawet deformację paznokci,
• uszkodzenie naskórka paznokcia,
• problemy stomatologiczne, wady zgryzu, zaburzenia układu ruchu narządu żucia,
• choroby bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze, związane z wkładaniem brudnych rąk do buzi.

Jak oduczyć dziecko obgryzania paznokci?

Jeśli nawyk nie jest utrwalony – bo na przykład pojawia się z nudów, kiedy dziecko ogląda telewizję – masz szansę oduczyć dziecko obgryzania paznokci na własną rękę. Pomocne mogą okazać się poniższe sposoby: 

• Jeśli widzisz, że dziecko obgryza paznokcie, nie krytykuj je, nie zawstydzaj, nie bij po rękach, etc. To nie tylko nie pomoże, ale będzie dodatkowym stresorem potęgującym napięcie. 

• Dbaj o to, żeby dziecko miało zawsze krótko przycięte paznokcie. Pokusa ich obgryzania będzie wtedy mniejsza. 

• Możesz zastosować specjalny płyn przeciwko obgryzaniu paznokci. Ma gorzki smak, co zniechęca dziecko do obgryzania. 

• Zapewnij dziecku inne sposoby na odreagowanie stresu, np. w formie gumowych piłeczek do ściskania w dłoni czy drobnych przekąsek do chrupania. 

• Zadbaj o to, by dziecko aktywnie spędzało czas. Wyjścia na spacer, na rower, na wycieczkę, na basen – to sytuacje, w których dziecku będzie łatwiej się odstresować, a jednocześnie sposób na to, by trudniej mu było obgryzać paznokcie.

• Jeśli zauważysz, że dziecko wkłada palce do buzi, spróbuj je czymś zająć. Wycinanki, kolorowanki, gotowanie – to wszystko sprawi, że dziecko skupi uwagę na czymś innym. 

• Jeśli zauważysz, że dziecko wkłada palce do buzi, możesz je wyciągnąć. Rób to jednak delikatnie i z wyrozumiałością. Powstrzymaj się od komentarzy. 

• Dbaj o relację z dzieckiem. Poświęć czas na rozmowę i zabawę z dzieckiem. Pomożesz mu uwolnić trapiące je emocje, a także okażesz miłość i wsparcie. 

• Możesz poruszyć z dzieckiem temat tego, jak przestać obgryzać paznokcie. Zapewnij pociechę, że ją wspierasz. Możecie zawrzeć umowę, zgodnie z którą za każdym razem, kiedy zauważysz, że dziecko obgryza paznokcie, zwrócisz mu uwagę, np. poprzez ustalone wspólnie słowo-hasło. Możecie także umówić się na system nagród, np. za każdym razem kiedy paznokcie odrosną, dziecko dostanie określoną nagrodę. 

Kiedy do psychologa?

Problem, jak oduczyć dziecko obgryzania paznokci jest poważniejszy, jeśli nawyk się utrwalił i jest powodowany chronicznym napięciem i stresem. W takim wypadku konieczna będzie pomoc psychologa, bo źródło obgryzania paznokci leży głębiej – w trudnych emocjach, z którymi dziecko sobie nie radzi. 

Psycholog lub psychiatra dziecięcy zdiagnozuje otoczenie dziecka (dom, szkoła) oraz stan psychiczny małego pacjenta i na tej podstawie wskaże źródło stresu, a następnie sposób na poradzenie sobie z danym stresorem.